Λέμε συχνά ότι η οικονομία είναι ψυχολογία. Τι εννοούμε μ’αυτό;
Ότι οικονομικές ενέργειες και αποφάσεις επιδρούν σε μια σειρά κίνητρα, επιθυμίες,
προσδοκίες, περαιτέρω αποφάσεις κλπ. Υπάρχουν μάλιστα συγγραφείς που έχουν
προχωρήσει σε μια ψυχολογία της κατανάλωσης, που κατα βάση είναι οικονομική
έννοια. Στα πλαίσια αυτά μια σειρά εννοιολογικών εργαλείων μπορούν να
χρησιμοποιούνται άφοβα, όπως ναρκισσισμός, λίμπιντο, κ.α. Η επιτυχία τέτοιων
εγχειρημάτων κρίνεται από τα συμφραζόμενα, τη λογική συνέπεια και την πείρα του
αναγνώστη. Μπορούν να υποβληθούν σε κριτικό έλεγχο, όταν προτείνουν προτάσεις
και προβληματισμούς.
Οι επιστήμες δεν έχουν προχωρήσει τόσο με την
κατανάλωση-ταμπού, όσο με τον επιστημονικό έλεγχο. Φοβόμαστε όμως ότι ένας λαϊκιστικός,
τελικά, επιστημονισμός έχει κερδίσει έδαφος, κινούμενος πρός τον όρο
κατανάλωση-ταμπού, όπως άλλα προϊόντα. Ο προσεκτικός συγγραφέας δεν πέφτει σ’
αυτή την παγίδα (άλλη λέξη που εγείρει δέος σήμερα), αφού με νηφαλιότητα
εκτυλίσσει το θέμα του, αφήνοντας ορισμένα περιθώρια προς επαλήθευση, ιδιαίτερα όταν
πραγματεύεται συνταρακτικά θέματα. Μερικές φορές μπορεί να δίνει ένα είδος
μουσικής νότας ανάμεσα στις παραγράφους, παραθέτοντας ας πούμε, κάποιους
στίχους ή ρητά, παράθυρο στην αιώνιότητα.
Πάντως η λέξη «παγίδα» είναι μάλλον απαγορευμένη στις
επιστήμες και η πορεία τους δεν κινείται, δεν μπορεί να κινείται, σ’ένα λεκτικό
ναρκοπέδιο ή ζίγκ-ζαγκ μεταξύ στρατοπεδευμένων αντιπάλων ή έστω φίλων. Νομίζω ότι η θητεία στις επιστήμες, με
τέτοιες προϋποθέσεις, είναι μια πολύτιμη άσκηση προς την ανέλιξη στη δημόσια
ζωή. Γιατί με τέτοια άσκηση το εγώ δεν γίνεται κλειστό, μαθαίνει να συνδιαλέγεται, να λογοδοτεί , να
παραδέχεται, να αναγνωρίζει, αλλά και να
είναι σιγουρευμένο και με προσωπικότητα.
Του
Δημήτρη Κιούκια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου