“Mεταρρύθμιση»

Έχουμε την εντύπωση ότι ο όρος μεταρρύθμιση δεν αναφέρεται σε απλή ποσοτική μεταβολή, αλλά και σε ποιοτική.

Π.χ. η θρησκευτική «Μεταρρύθμιση» εισήγαγε ορισμένες αλλαγές στάσης και τελετουργίες απέναντι στο Θείο. Το ότι δεν κατάργησε βασικά άρθρα πίστης είναι που την διατήρησε βέβαια στο επίπεδο της μεταρρύθμισης.

Αυτή η αλλαγή στάσης χωρίς θεμελιακή 180 o μεταβολή βρίσκεται κατα κύριο λόγο στον πυρήνα της έννοιας «μεταρρύθμιση».

Στα πολιτικο-οικονομικά μια οποιαδήποτε αλλαγή προς την αύξηση ή τη μείωση δεν πείθει ότι συνιστά μεταρρύθμιση. Μόνο αν η ποσοτική μεταβολή είναι τέτοιας κλίμακας ώστε να επηρεάζει, αν και όχι ραγδαία, την ποιότητα του πράγματος- κατα τη λογική του Αριστοτέλη- μπορούμε να μιλάμε για μεταρρύθμιση. Π.χ. μπορείς να έχεις ένα τόσο υπερμεγέθες ή τόσο ισχνό κράτος που να αλλάζει βασικές ισορροπίες σε μια χώρα.

Η απλή λοιπόν αύξηση των κρατικών εσόδων, από μια μάλιστα- και μονότονα πηγή, δεν συνιστά μεταρρύθμιση.

Όταν βέβαια η ποσοτική μεταφορά είναι τεράστιας κλίμακας και μπορεί να επηρεαστεί, δηλαδή μεταβληθεί, η έννοια του κράτους, ραγδαία, τότε πράγματι μπορούμε να μιλάμε για μεταρρύθμιση, αν όχι για επανάσταση (έννοια που παραπέμπει σε θεμελιώδη αλλά και βίαια-ραγδαία-ταχύτατη συνήθως μεταβολή).

Τέλος, αν είναι να χαρακτηρίζουμε μια πολιτική σωστά, καλό θα είναι να την εντάσσουμε στην κατάλληλη κατηγορία (-ες), όχι μόνο με κριτήριο τον διακηρυγμένο σκοπό της, αλλά και εκ των αποτελεσμάτων της. Έτσι, μια πολιτική  μπορεί να μην είναι μόνο μεταρρυθμιστική ως πρός το κράτος, αλλά και εισοδηματική.

Του

 

Δημήτρη Κιούκια