Γνώμη: για τα Δάση

Το πρόβλημα με τους «δασικούς χάρτες» του Δημοσίου δεν είναι αν είναι ή δεν είναι αμιγώς δασική μια περιοχή σήμερα, αλλά το ότι το Κράτος έρχεται εσχάτως να επαναπροσδιορίσει αυθεντικά το παρελθόν. Επίσης, το ότι εμφανίζεται διεκδικητικό ως προς την ιδιωτική περιουσία, επιβάλλοντας τη δική του ιδιοκτησία (το κράτος δεν πρέπει να έρχεται ως ανταγωνιστής προς το λαό, πρέπει να έχει μια σοφία).

Ένα βασικό νομικό ελάττωμα είναι η αγνόηση μακρόχρονων ιδιοκτησιακών καθεστώτων, που αποκτήθηκαν νόμιμα και δεν αμφισβητήθηκαν κατα το παρελθόν-όπως δεν αμφισβητήθηκαν και οι φόροι που πληρώθηκαν γι αυτά. Η ξαφνική έλευση μιας νέας αυθεντίας που οψίμως γνωρίζει όσα δεν γνώριζαν επι δεκαετίες οι δημόσιες αρχές είναι μια έντονα αμφισβητούμενη πρακτική-γιατί μοιάζει σαν ραγδαίος νόμος που ξαναγράφει την ιστορία.  

Η απώλεια εθνικού δασικού πλούτου είναι γεγονός και οφείλεται σε ζημιογόνες πράξεις ή παραλείψεις άλλων. Οι αναδασώσεις, η πρόληψη και δασική προστασία είναι υποχρέωση του κράτους, κυρίως ως προς το να μην επαναλαμβάνονται φαινόμενα μαζικής εξολόθρευσης δασικού πλούτου, που πλήττει το κοινωνικό σύνολο κατα τόπους.  Το επιθυμητό αυτό κοινωφελές έργο δεν μπορεί , κατα τη γνώμη μας, να υποκατασταθεί από την αφαίρεση νόμιμων και μακροχρόνιων τίτλων ιδιοκτησίας γής, ανεξάρτητα μάλιστα από την επίδειξη προσήλωσης στη νομιμότητα των πολιτών. Την ίδια στιγμή άλλωστε γινόμαστε μάρτυρες μαζικών νομιμοποιήσεων αυθαιρέτων ex ante, μια γνωστή από δεκαετίες διοικητική πρακτική.

Εδώ λοιπόν έχουμε να ζυγίσουμε την αναγκαία προστασία των δασών με την αναγκαία ιδιωτική ιδιοκτησία, καθώς και την ιστορία της διοικητικής πρακτικής, με άλλα λόγια ένα κοινωφελές μέτρο με την δικαιοσύνη στην κατανομή πόρων-μέσω της δασικής πολιτικής. Υπάρχει λοιπόν το ενδεχόμενο μια κοινωφελής επιδίωξη να μετατραπεί σε μέσο διεύρυνσης των εισοδηματικών ανισοτήτων, κατα τρόπο μάλιστα που διακόπτει τη συνέχεια του κράτους μέσα στο χρόνο.

Ελπίζουμε σε εμπλουτισμό των σκέψεων των αρμοδίων και σε ορθολογικότερη περιβαλλοντική πολιτική, που δεν θα παρέχει από τη μία ευρείες ευκαιρίες κτήσης και από την άλλη θα στερεί  τέτοιες, χωρίς ιστορικό μάλιστα κριτήριο που θα συνάδει προς την «αρχή της χρηστής Διοίκησης» (διότι δεν είναι σίγουρα χρηστή διοίκηση αυτή που μοιράζει τα αγαθά «αχρονικά» και χωρίς «βιογραφικά»).

Σε ό,τι αφορά τέλος τις αεροφωτογραφίες, εκείνες που δείχνουν τη μαζική αποψίλωση μαρτυρούν την ευκολία διαμόρφωσης δασικών ή μη χαρτών. Αλλά δεν μπορούν να επωμιστούν οι νομοταγείς πολίτες τέτοιες ευθύνες, των μη νομοταγών και περιφρονητικών και πρός τη κοινή ωφέλεια και πρός το «ψωμάκι» των άλλων. Δεν μπορούν δηλαδή να τιμωρούνται οι συγκρατημένοι για το άγος των ακράτητων μετα ποικιλίας συμφερόντων.

(Συνταντάμε δηλαδή πάλι, όπως και στο προηγούμενο σημείωμα, τη σύγκρουση απλών και οργανωμένων συμφερόντων).

Ευχαριστώ,

Δημήτρης Κιούκιας

Υ.Γ. 1. Η προσπάθεια προστασίας των δασών έχει οδηγήσει στην περίεργη γνώμη στη χώρα μας ότι, ούτε λίγο, ούτε πολύ, μπορεί κάποιος να κτίζει μόνο στο «Άδενδρο». Δε βλέπουμε όμως αναλογίες με τα διεθνή δεδομένα σ’ αυτή την περίπτωση. Εκεί δεν θεωρείται αντικείμενο προστασίας κάθε έκταση που διαθέτει δέντρα, αλλά μάλλον σε περιπτώσεις πυκνής βλάστησης που δεν διακόπτεται από ποικίλα κτίσματα, ενώ συγκεντρώνει αξιόλογη πανίδα και χλωρίδα, αξιόλογη για να μην εκλείψει. Εαν τώρα λίγα χιλιόμετρα έξω από το κέντρο της Αθήνας και μέσα σε ευρύτερες αστικές περιοχές περιμένουμε να δούμε ελάφια και σπάνια πουλιά, μάλλον έχουμε επηρεαστεί πολύ από την τηλεόραση. 
2. O υποφαινόμενος, πέραν των όσων έχει γράψει σε διάφορα βιβλία του κατα της καταστροφής του δασικού πλούτου, ανήκει σε όσους σύστησαν μερικά πρακτικά μέτρα για την πυρόσβεση, όπως το προληπτικό κατάβρεγμα. Για την ιστορία, υπηρέτησε ως στρατευμένος πυροσβέστης στα πλαίσια της στρατιωτικής του θητείας το 1985, σε Αττική, Εύβοια και Άνδρο.

Γνώμη: οριοθέτηση περιοχών από το κράτος

Eπί της αρχής: ενώ η οριοθέτηση περιοχών με τον τρόπο του «χαρακτηρισμού» έχει κοινωφελή σκοπό, υπάρχει ο κίνδυνος να θεωρηθεί έμμεση κρατική επέκταση στα δικαιώματα πολιτών.  Κάθε δημόσιος «χαρακτηρισμός» δεν παύει, παρα τα σκοπούμενα οφέλη του, να  είναι μορφή απόσπασης και οικειοποίησης και έχει σημαντικές και πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις, στα δικαιώματα, στο εισόδημα, στην οικονομία. Αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία σε μια πολύ δύσκολη εποχή για τα εισοδήματα των πολιτών. Οπότε, νομίζω ότι θα πρέπει κάθε σχετική δράση να αναλαμβάνεται με εξαιρετική περίσκεψη εν όψει του διλλήματος δικαιώματα πολιτών, λαού-δικαιώματα οργανωμένων φορέων (ακόμα και κοινωφελών σκοπών).  

Να σημειώσουμε σχετικά, ως παράδειγμα,  ότι η πρόχειρα σχεδιασμένη και μαζική-ποσοτική τουριστική ανάπτυξη, παρά τα όποια βραχυπρόθεσμα οφέλη της, έχει ως αθέλητη συνέπεια τη αύξηση των τιμών καταναλωτή (π.χ. στέγη, υπηρεσίες, κλπ.). Κατ’ επέκταση δεν είναι αμιγώς κοινωφελής, αλλά και μερικώς βλαπτική, δημιουργώντας επιπλέον και μορφές κοινωνικού αποκλεισμού, κάτι που δεν συνάδει προς την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η βιώσιμη ανάπτυξη νοείται πάντα ως ανάπτυξη “inclusive”, χωρίς άδικους αποκλεισμούς πολιτών. Επίσης, κάθε κοινωφελής δράση συνήθως διέπεται και συνοδεύεται από την αρχή της ανταποδοτικότητας, η οποία πρέπει να είναι προφανής και άμεση και σχεδόν καθολική, τουλάχιστον τοπικά.

Προτείνω:  Περίσκεψη, μελέτη, αναλογικές με βάση τις τιμές αγοράς  αποζημιώσεις για κάθε υπεξαίρεση ιδιωτικής περιουσίας, κατα το πνεύμα και το γράμμα του Ελληνικού Συντάγματος και τον Χάρτη προστασίας θεμελιωδών δικαιωμάτων, καθώς και ρεαλιστική συγκριτική εκτίμηση περιοχών με βάση και το τι έχει διαμορφωθεί ως σήμερα (π.χ. επεκτατικοί και συγκρατημένοι πολίτες). Ακόμα, σε περιπτώσεις αμφισβήτησης το τεκμήριο να είναι με την πλευρά του πολίτη. Προτείνω τέλος, την περίσκεψη σχετικά με μια «ισόρροπη ανάπτυξη» -όρος άκρως συνοδευτικός σήμερα- κατα την οποία θα ικανοποιούνται και ιδιωτικά και δημόσια συμφέροντα, ενώ ταυτόχρονα θα αφήνεται να εξελίσσεται φυσικά το τοπίο και θα υπάρχουν ζώνες περισυλλογής και ηρεμίας, κάτι που επίσης εντάσσεται στις διεθνείς τάσεις. Συχνά δε, η απλή μικροϊδιοκτησία είναι ανάχωμα σε άλλες ποικίλες πιέσεις, ενώ διατηρεί το περιβάλλον σε ανεκτή μορφή, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις και συντεταγμένες.

Η πολλή οργανωμένη δράση και παρέμβαση συχνά φέρνει τα αντίθετα αποτελέσματα. Και συγκεφαλαιώνοντας επαναλαμβάνω, είναι σήμερα επιτακτικό, να ζυγιστούν ζωτικά συμφέροντα εισοδήματος επιβίωσης με αόριστα κοινωφελή συμφέροντα μερικά από  τα οποία μεταφράζονται σε καθαρά υλικές επιδιώξεις, ολιγάριθμες όμως αλλά και που οπωσδήποτε μετέχουν κάπου αλλού του γενικού ζητήματος της μικροϊδιοκτησίας.

Του

Δημήτρη Κιούκια

Διάκριση πολιτικού από τεχνοκράτη

Φαίνεται ότι ο πολιτικός είναι έμπειρος πολλών θεμάτων, με σφαιρική άποψη και διαπραγματευτική στάση, ενώ ο τεχνοκράτης είναι πιο εξεικευμένος και καλός γνώστης μερικών θεμάτων, αν όχι ενός, καθώς και με σχετικά άκαμπτη στάση.
Η διάκριση δεν είναι βέβαια απόλυτη, ενώ η συνδρομή του τελευταίου μερικές φορές είναι πολύτιμη.

Του

Δημήτρη Κιούκια

H πράξη: συνέχεια και συνέπεια

Oπότε τα χειρότερα είναι πρακτικά

και

τα θεωρητικά καλύτερα;

οπ.παρ.

Η Πράξη: self fulfilling prophesy

Σκέφτηκε ένας ότι η Διοίκηση είναι διοίκηση της πράξης και όχι της θεωρίας κι ότι είναι δύσκολα τα πράγματα στην πράξη, ειδικά όταν θα τα κάνουμε χειρότερα.

Του

Δημήτρη Κιούκια.