Οδυσσέας δεσμώτης-λυόμενος

Σαν προίμιο στον επόμενο Προμηθέα, ο Οδυσσέας φτάνει στην Ιθάκη δεσμώτης-λυόμενος, αλλά όχι λυθείς, ή λελυμένος. Στην ακτή και λίγο πιο μέσα περνούν όλα από μπροστά του. Ποιός ήμουνα; Έκανα πλάκες, διασκέδαζα- καλή εκείνη η Κίρκη- πήρα τον πόλεμο στο κάστρο, έλυσα παρεξηγήσεις, ουδέποτε έκανα άνοστη φάρσα ή πρόσβαλα κανέναν. Με την πίκα του Ποσειδώνα χρόνους επαράδερνα, ναυάγησα και πόνεσα, έχασα φίλους κι έκανα εχθρούς, αλλά γνώρισα και τον νόον πολλών ανθρώπων και σε  πολλά άστεα μπήκα, κι όσο για τα μαγικά νησιά, δεν πέρασα και άσχημα. Μου την έστησε καλά αυτός ο Ποσειδώνας, λες νάταν με τους Τρώες; Και λοιπον τί, πήγαμε, είδαμε, νικήσαμε και φύγαμε, δεν φύγαμε; Μήπως αφήσαμε φρουρές και τα τοιαύτα;

Έπεσε και κοιμήθηκε και μεταμορφωνόταν σιγά-σιγά σε γερο-ζητιάνο. Ένας clochard, ένας homeless. Θα τον κοιτούσαν και θα τον περιφρονούσαν, τα παλιόρουχα θα κοίταζαν-πόσα κουστούμια είχε χαρίσει; Κι οι «μνηστήρες» θα πηγαινοέρχονταν, γεμάτοι arrogance και απαιτήσεις, φέρε μου αυτό, φέρε μου εκείνο. Θα τους έλεγαν και εκπαιδευτές οι ευκολόπιστοι-λες να τους είχαν βάλει οι Τρώες; Σίγουρα του είχαν αναποδογυρίσει τον κόσμο, όπως θάλεγε και ο ήρωας του Κόπολα.

Μήπως ήταν κι άγιοι εκείνοι οι Τρώες; Δεν χαμπαριάζανε κάθε τι ελληνικό, δεν μπήκαν και στα σπίτια μας, δεν ξελογιάσανε την Ελένη; Μάθαμε ότι θα μας έπαιρναν και τάλλα, γι’ αυτό μπαρκάραμε, γι’ αυτό μπαρκάραμε μωρέ! Αλλά φύγαμε μετά, δεν φύγαμε;

Είχε αρχίσει να ξυπνά και να λύνεται. Είδε ένα υπηρέτη κι έναν σκύλο. Θά άρχιζε τώρα η τελευταία Πράξη.

(Δημήτρης Κιούκιας)

Για τη "συμπόνια"

Ο Νίτσε, αν και εκτιμώντας το δάσκαλό του, Άρθουρ Σοπενχάουερ, διαφώνησε με την επίκληση περι οίκτου, θεώρησε δε ότι αυτό ακριβώς αποτελούσε το θεμέλιο του ευρωπαϊκού μηδενισμού της εποχής του (δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα). Θεώρησε ότι ο άνθρωπος πρέπει να είναι αξιοπρεπής και αυτόνομος, να μπορεί να πραγματώσει το είναι του, ανεμπόδιστος από μια ηθική του οίκτου, κατα την οποία οι δυνατοί παραμένουν στη θέση τους, καλλιεργώντας για τους υπόλοιπους μια στάση συμπάθειας, η οποία εν τούτοις μπορούσε κάλλιστα να γίνει από στιγμή σε στιγμή επιθετική απέναντι σε όποιον μιλούσε άλλη γλώσσα, όχι εκείνην της συμπάθειας και τής δακρύβρεκτης συμπόνιας. Ο μηδενισμός ήταν η ισοπέδωση των ανεξάρτητα σκεπτομένων και η τιμωρία τους στη λήθη και την ανυποληψία.

Περισσότερα γι’ αυτούς τους προβληματισμούς μπορείτε να δείτε στο έργο μας «Η τραγική περίμετρος της προόδου«, Θεμέλιο 1998.  Ωστόσο, εδώ θα συμπληρώναμε ότι, αν και ο Νίτσε διακρίβωσε ορισμένες παθογένειες της «νεωτερικότητας», ξέφυγε προς την πλήρη αυτονομία  του ατόμου, πέρα από όποιεσδήποτε ηθικές συμβάσεις και νόμους (προβλέποντας έτσι και την τροπή που πήρε, από ορισμένες απόψεις, ο πολιτισμός του 20ου αιώνα).

Η συμπόνια, αρκετά καλλιεργημένη και από τον Χριστιανισμό - με τον οποίο ο Νίτσε διαφώνησε πλήρως- μπορεί να ξεφύγει από την μικρότητα και την υποκρισία και να συνδυαστεί με την αξιοπρέπεια, έναντι και των «φυλάκων της περιμέτρου» (δείτε οπ. παρ.). Ένας τρόπος με τον οποίο θα μπορούσε να πραγματωθεί αυτό είναι η απόδοση τιμών στους φύλακες. Ένας άλλος τρόπος είναι η εκκοσμίκευση της συμπόνοιας μέσω θεσμών. Δεν θα θέλαμε να επεκταθούμε περισσότερο εδώ. Θα κλείσουμε με την  άποψη πώς η δημοκρατική ισότητα για τους πολλούς μπορεί να συνδυαστεί με δομές συμπόνιας, με τρόπο που να συνιστούν μορφές αποκατάστασης (compensation) και όχι λύπησης.

Ευχαριστώ,

Δημήτρης Κιούκιας

Η "θεωρία των πάντων" ΙΙ

Όντες τόσο μικροί, όσο ο Διογένης απέναντι στον Αλέξανδρο- ο οποίος πάντως δε δίστασε να πεί, παρά την "αναίδεια" του πρώτου, φιλοφρονώντας τον φιλόσοφο και μη κοιτώντας τον στο πορτοφόλι: "αν δεν ήμουν ο Αλέξανδρος, θα ήθελα να ήμουν ο Διογένης"- θα θέλαμε να πούμε πως επικροτούμε την άποψη του κυρίου Καθηγητή Στήβεν Χώκινγκ: Η μάστιγα της εποχής μας είναι η επιθετικότητα και πρέπει να επιστρέψουμε στη συμπόνοια (ή σε κάποιο είδος "οίκτου", θα προσθέταμε, ανακαλώντας τον Άρθουρ Σοπενχάουερ).

Δ. Κιούκιας

Ορισμός της ανάπτυξης

Μάλλον υπάρχουν όρια στις αναπτυξιακές δυνατότητες μιας χώρας, τουλάχιστον σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο που μπορεί να ξεπερνά την τριακονταετία, και πέρα απ' αυτές τις δυνατότητες η όποια ανάπτυξη θα γίνεται σε βάρος του στοιχειώδους βιοτικού επιπέδου του λαού.
Σε αρκετές χώρες της "περιφέρειας" του κόσμου, ο κανόνας αυτός φαίνεται να ισχύει.
Οπωσδήποτε η ανάπτυξη πρέπει να ορίζεται ως ισόρροπη και βιώσιμη, όπως άλλωστε έχει δεχτεί η ΕΕ. Η ανάπτυξη που δεν είναι βιώσιμη αναγκαστικά περιθωριοποιεί ένα μέρος του λαού.
Οπότε, θα πρότεινα να μπεί στο τραπέζι ξανά ο ορισμός της ανάπτυξης.

Ευχαριστώ,


Δημήτρης Κιούκιας 

ΕΚΠ ερώτημα ΙΙ

Ποιό είναι το θεμελιωδέστερο δικαίωμα του ανθρώπου;

Δύο επιστημονικά και πρακτικά ερωτήματα

Μπορούμε να αγνοούμε τις κουλτούρες και να νομοθετούμε κόντρα στην πλειοψηφία, χωρίς επαρκή συζήτηση, ή κάποιες μετρήσεις;

Πότε πρέπει να πρωτοπορούμε και πότε όχι;

Ευχαριστώ,

Δημήτρης Κιούκιας

Μερικοί κανόνες

Θελήσαμε να ξαναθυμηθούμε, ίσως και να προσθέσουμε, ορισμένους κανόνες:

1. Ο άνθρωπος λειτουργεί κατα κύριο λόγο με το μυαλό κι όχι με το θυμό. Αν επικρατεί ο θυμός συλλογικά η κοινωνία γίνεται ασταθής και επικίνδυνη, καθώς ο καθένας, όποτε μπορεί, θα τιμωρεί κάποιον ή κάποιους.
2. Πρώτα θα τους σώσεις και μετά θα τους διδάξεις.
3. Έχουμε συγκεκριμένες υποχρεώσεις, ο καθένας στο επάγγελμά του, και τηρώντας τες, η γειτονιά είναι ήσυχη.
4. Μπορεί να μην χωνεύεις τον άλλο, αλλά προηγούνται οι υποχρεώσεις σου απέναντί του. Βάλε τότε έναν εκρόσωπό σου να δώσει αυτά που ανήκουν στον άλλο και πήγαινε με τους φίλους σου κάπου για να τον βρίσεις.
5. Η ζωή δεν είναι θέατρο πειραματισμών και διδασκαλίας και η σκηνική των δρόμων είναι εμπόδιο για τον άλλο.
6. Στη ζωή δεν ερχόμαστε για να κάνουμε τον αγά, αλλά για να περιοριστούμε σ' αυτό που μπορούμε ιδίοις πόροις.
7. Αν σ' ενοχλούν αυτά που γράφει κάποιος, το μόνο που επιτρέπεται να κάνεις είναι να μην τον διαβάσεις, ή να τον κριτικάρεις επίσημα.
8. Η δουλειά του ενός δεν είναι δική σου και δεν υπάρχει συλλογικότητα, αν δεν συμφωνεί ο ένας. Σε αντίθετη περίπτωση τον έχεις κλέψει.
9. Πρέπει να μάθουμε τι μας ανήκει και τι όχι.
10. Η μυστικοπάθεια σε συνδυασμό με σωτηριολογίες έχει δημιουργήσει και Νέρωνες.
11. Μη κηρύσσεις πράγματα που δεν έχεις καθόλου τηρήσει.
12. Πέτυχε το στόχο σου και μετά ετοίμασε Θρίαμβο.

Ευχαριστώ,

Δημήτρης Κιούκιας

"To μάθημα" του Ιονέσκο

Κάποτε είχα δεί αυτό το μονόπρακτο, που παίζεται και φέτος, και μου άρεσε. Ο Ηλίας Λογοθέτης ήταν απολαυστικός στο ρόλο. Από κεί και πέρα, η τέχνη μέσω της υπερβολής προσπαθεί, όπως μπορεί, να προσεγγίσει τα πράγματα. Π.χ. ο Αριστοφάνης προσπάθησε να ψέξει τη σοφιστική, συμπαρασύροντας και καλές καταστάσεις και περιπτώσεις (στο έργο "Νεφέλες"). Γιατί πράγματι κάθε μορφής στοχασμός δεν είναι απομακρυσμένος από την "πραγματικότητα" και κάθε προσπάθεια επεξεργασίας των "νεφελωμάτων" που διαθέτει η πραγματικότητα δεν συνιστά υποκατάσταση με "νεφέλες". Και ούτε όλα μπορούν, στο τέλος τέλος,να υποταχτούν σε μια μίζερη καθημερινότητα.

Κατ' αναλογίαν "Το μάθημα" μπορεί να παρασταθεί ως επιχείρηση της επιβολής της αυθεντίας με τυρρανικό τρόπο, που παίρνει εδώ τη μορφή καταιγισμού γλωσσικών όρων ή και νεολογισμών με μια μαθήτρια που σαστίζει και στο τέλος παθαίνει ένα είδος ναυτίας. Αυτό πάντως δεν πρέπει να συνιστά επίθεση σε κάθε εκπαιδευτικό σύστημα, ειδικά όταν έχει να επιδείξει και σπουδαία επιτεύγματα, π.χ. την ανάδειξη μιας σειράς σημαντικών ανθρώπων, ή την άνθηση ενός καλού θεάτρου και κινηματογράφου, με έργα που έμειναν ανεπανάληπτα (εδώ θα κάνω μια παρένθεση, την έβαλα κι όλας,  για να υποδείξω, αν μου επιτρέπεται η έκφραση, στους πολύ καλούς ηθοποιούς μας να στραφούν σε μεγάλα θέματα, να βρούν τους κατάλληλους σκηνοθέτες και σεναριογράφους, να συμπτυχθούν και να ενωθούν και  να δημιουργήσουν μια νέα άνθιση του πολιτισμού μας, στον καλλιτεχνικό τομέα-γιατί αλλού υπάρχει αυτή η νέα άνθιση. Επίσης, να αναζητήσουν και νέα καλά μονόπρακτα και έργα γενικότερα, σημερινά, ει δυνατόν).

Συμπερασματικά, το χαριτωμένο μονόπρακτο του Ιονέσκο θα μπορούσε να μας οδηγήσει σε μια σκέψη για το πώς θα ήταν δυνατόν να είμαστε πιο ελεύθεροι για να δημιουργήσουμε, χωρίς μιμήσεις και στείρες απορρίψεις, κάτι δικό μας, που να ανταποκρίνεται στα όνειρα, όνειρα που άλλες γενιές τα πραγματοποίησαν. Μια καλή αφετηρία γι αυτό  θα ήταν να ξεφύγουμε από τα κλισέ, π.χ. περί χάσματος, και να βλέπουμε τα πράγματα σε περισσότερη συνέχεια, κάτι που ορισμένοι καλλιτέχνες το έχουν ήδη αντιληφθεί, επανερχόμενοι σε καλό ελληνικό ρεπερτόριο. Η ελευθερία μας θα είναι ελευθερία επιλογής από ό,τι δεν είναι στη μόδα. (Ευχαριστώ, Δημήτρης Κιούκιας).

To απατηλό ορισμένων κανόνων

Οι κανόνες για να φτιαχτούν σωστά θέλουνε τη συνηγορία της εμπειρίας και της γνώσης. Ασφαλώς μπορούμε να έχουμε διάφορους κανόνες για διάφορα πράγματα, αλλά αρκετούς απ' αυτούς μπορούμε να τους θεωρούμε πιο ελαφρείς και παιγνιώδεις. Παραδείγματος χάρη, δεν μπορούμε να πάρουμε πολύ σοβαρά ορισμένους ποσοτικούς κανόνες, όπως το να έχεις εκατομμύρια followers, χωρίς να έχεις κάποιο περιεχόμενο σ' αυτά που παρουσιάζεις. Μπορούμε να το πάρουμε σαν παρηγορία, σαν κάτι ενθαρρυντικό.
Όταν πάλι έχεις μηδέν followers, μην απελπίζεσαι, αν ξέρεις ότι έχεις περιεχόμενο.
Το πώς το ξέρεις το βλέπεις αλλού και το τσεκάρεις.
Το "σοβαρό" κι αυτό πουλάει και πολύ μάλιστα.

Γενικά, δεν πρέπει να ρίχνουμε στην κυκλοφορία τυχαίους κανόνες, ούτε τυχαίες συσκευές. Και ένας καλός κανόνας πρέπει να δοκιμαστεί, όχι στου κασίδη το κεφάλι, αλλά στο εργαστήριο της σκέψης. Βρισκόμαστε στη φάση μιας πυρετώδους καινοτομικότητας, δεν είναι πάντα κακό, αλλά δεν χρειάζεται να έχουμε πάντα πρωτοτυπία, ειδικά αν δεν είμαστε πρωτότυποι, ή κάτι πολύ σοβαρό μας ξεφεύγει στη βιασύνη μας να ρίξουμε στην αγορά την καινοτομία μας.
Αν δεν τα λάβουμε αυτά υπόψη, θα γινόμαστε παιγνιώδεις.

Επίσης και συναφώς να μη χωρίζουμε τον κόσμο σε ποικίλες εξειδικεύσεις με απαίτηση εξισωτικότητας, διότι έτσι θα απομακρυνθούμε κι άλλο από την λεγόμενη αξιοκρατία.

Θέλουμε έναν πολιτισμό πιο σοβαρό και λιγότερο μιμητικό, λιγότερες "πατέντες" και περισσότερη ουσία. Σ' αυτά θα μας βοηθήσει μια διαδικασία πραγματικής αξιολόγησης, όχι από νεόκοπους και μονομερείς, αλλά από σοφούς.

Προσοχή λοιπόν στην προχειρότητα και κακοτεχνία ορισμένων κανόνων.

Ευχαριστώ,

Δημήτρης Κιούκιας

Στο γιατρό: μικρό αφήγημα

- Σε τι μπορώ να σας βοηθήσω;

- Γιατρέ μου έχω το εξής πρόβλημα: Οι γνώμες μου μου φεύγουν και αλλάζουν συχνά. Μέρα με τη μέρα, μήνα με το μήνα. Μερικές φορές προσπαθώ να τις κυνηγήσω και να τις φέρω πίσω, άλλοτε τις φέρνω και μετα δεν τις θέλω. Τι να κάνω;
- Θυμώνετε εύκολα κι όλας;
- Ναί, που το καταλάβατε;
- Όταν κάθεστε στο τραπέζι, το αισθάνεστε επίσης;
- Μάλιστα, γιατί νομίζω πέφτουν πολλά  στο τραπέζι.
- Πέφτουν και υπογραφές;
- Μμ..., ναί, δηλαδή μάλλον...

Μεσολάβησε λίγη σιωπή κι έπειτα είπε:

- Αγαπητέ φίλε, το πρόβλημά σας είναι irrelevant to psychiatry, δηλαδή πως το λέτε εδώ, δεν είναι της δικής μου ειδικότητας.
- Αλλά και ποιού είναι, με με τρελλαίνετε γιατρέ μου!
- Αγαπητέ φίλε, το πρόβλημά σας είναι...

Διεκόπη από μια σειρά τηλεφωνήματα.

Επανέρχεται: Ναι, ναι, λοιπόν, πάρτε αυτή τη μικρή prescription, πως το λέτε,  τη συνταγή.
Φεύγοντας, κάπως ευχαριστημένος ο άλλος, ακούει από το βάθος:

- Όταν έρθετε στη  συχνότητα των δύο μηνών ανα γνώμη, δείτε με πάλι.
- Βεβαίως.
- Α και κάτι άλλο. Δοκιμάσατε να δέσετε τις γνώμες σας;
-  Παρντόν; δηλαδή συγγνώμη;
- Να τις δέσετε.
- Ε και πώς θα τις δέσω.
- Αν και δεν είναι της δικής μου ειδικότητας, θα σας πώ κάτι. Έχετε ακούσει για τα αγάλματα του Δαιδάλου;
- Ξέρετε, δεν είναι της ειδικότητάς μου (του λέει και με λίγο σπάσιμο).
- Την κοπανούσανε τη νύχτα.
- Ε και τι έγινε λοιπόν; (ψιλοενοχλημένος και ξαναθυμωμένος πιά).
- Τούπανε να τα δέσει με λίγο σκέψη, έτσι ώστε να τα ξαναβρεί.
- Ε, αυτό πιά, αυτό κι αν είναι, έλεος, τι είναι αυτά τα πράγματα;
- Σας είπα, δεν είναι της ειδικότητάς μου.
- Άντε ρε (κι έκλεισε δυνατά την πόρτα πίσω του και δεν ξαναπάτησε).

Εν τω μεταξύ ο "γιατρός" έβγαλε από κάτω το τάμπλετ και συνέχισε το διάβασμα του Σωκράτη.

(Δημήτρης Κιούκιας).
 

"Καλέ μου"

Είπαμε ότι τη ζωή, ιδίως των άλλων, πρέπει να την επάρεις σοβαρά και να μην τους βαθμολογείς μέρα με τη μέρα, αριθμό με τον αριθμό, λές και είσαι μύωψ, ή έχεις κάνει delete στη  μνήμη και την κρίση σου. Κάθε πράγμα έχει τη θέση του στη ζωή, αλλά όταν έρχεται να επισκιάσει τα άλλα, πρέπει τουλάχιστον να μη φορά κοντά παντελονάκια, αν δεν είναι ντάλα καλοκαίρι. Και παρεπιμπτόντως θα ήθελα να ρωτήσω, καθώς το αγνοώ "καλέ μου", όπως θα έλεγε και ο Σωκράτης, πότε μια χώρα θεωρείται χρεωκοπημένη, αν υπάρχουν δηλαδή ορισμένα στάνταρτ, που έχουν διατυπωθεί και ψηφιστεί από το εκλογικό σώμα, έτσι ώστε να μη λυσσομανούν οι αγορές και να μη βυσοδομούν εκείνοι κι άλλοι. Σε παρακαλώ "καλέ μου" να μου το ειπείς, για να το μάθω κι εγώ.

Ευχαριστώ,


Δημήτρης Κιούκιας, ενταύθα.

Γλώσσες διατίθενται

Όλα τα επαγγέλματα δεν είναι παραγωγικά, αλλά κάτι κάνουν όμως. Για παράδειγμα, οι κοινωνικές επιστήμες επαγγελματικά μας δίνουν φωνή για να μιλήσουμε κάπως επεξεργασμένα για την πολιτική. Ο τρόπος που μιλάμε σήμερα πολιτικά προέρχεται απ' αυτές, κατα κύριο λόγο. Οι όροι κοινωνικός αποκλεισμός, κοινωνική συνοχή, θεσμοί-θεσμικός, "κάδρο", κοινωνικοί και πολιτικοί ρόλοι, διάκριση εξουσιών, δημοκρατία, ελευθερία, δικαιοσύνη, ισότητα-ανισότητα, εκλογές, δημοψήφισμα, λογοδοσία, διαφάνεια, ολοκληρωτισμός, λαϊκισμός, φασισμός, κίνημα, διεκδικήσεις, νομιμοφροσύνη, επανάσταση του αυτονόητου και χιλιάδες άλλα διατυπώθηκαν από πολιτικούς διανοητές, άλλοι παλιά, άλλοι πρόσφατα.
Το να δίνεις μια γλώσσα και πλαίσια σκέψης μάλλον είναι σπουδαίο πράγμα. Γιατί ο άνθρωπος είναι ο μόνος σ'αυτόν τον πλανήτη που σκέφτεται και μιλά. Αφού σκεφτεί, έπειτα δρά.

(Σημείωση: και άλλα επαγγέλματα συνεισφέρουν στην ίδια γλώσσα, ιδίως σε πιο εξειδικευμένους τομείς. Καλό  είναι να αρχίσουμε να παραθέτουμε και τις πηγές μας, δηλαδή από πήραμε τί).

Ευχαριστώ,

Δημήτρης Κιούκιας.

Το "φυσικό προφίλ"

¨Εχουμε επισημάνει και αλλού (βλ. Ρυθμοί...Παπαζήσης 2014) ότι το "φυσικό προφίλ" μιας χώρας παίζει ρόλο στην ανάπτυξή της, ή τουλάχιστον δεν μπορούμε να το αγνοήσουμε τελείως. Ενδέχεται σε περιόδους εκσυγχρονισμού-εκβιομηχάνισης να προκύπτει κάποιο χάσμα μεταξύ "επιβαλλόμενης ανάπτυξης" και φυσικού προφίλ. Πιθανώς τότε να προκύπτει μεγάλη ανεργία. Φυσικά και άλλες χώρες στο παρελθόν αντιμετώπισαν το πρόβλημα. Βρέθηκαν όμως στη φάση της μεγάλης εκβιομηχάνισης. Στις σημερινές συνθήκες μήπως σκοπεύουμε να κηρύξουμε μια δεύτερη βιομηχανική επανάσταση; Είναι λίγο αμφίβολο.
Περιμένουμε λοιπόν να μας υποδειχτεί ποιούς τομείς μπορούμε να αναπτύξουμε με προοπτική.
Εν τω μεταξύ το εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι παρόμοιο με αυτό των μεγάλων και μεσαίων οικονομικών δυνάμεων, που καλλιεργούν μια μεγάλη σειρά απο ειδικότητες, πολλές από τις οποίες απορροφώνται απο τα πανεπιστήμια-γι αυτό και ο αριθμός των εργαζομένων σ' αυτά είναι αρκετά σημαντικός στις διάφορες χώρες.
Ευχαριστώ,

ίσως επανέλθουμε.

Δημήτρης Κιούκιας

Αύριο, Σήμερα

"Μπορεί το αύριο, ίσως και να μην υπάρχει αύριο", "μα όμως σήμερα" είμαστε σύγχρονοι και προηγούμαστε, άνευ άλλων. Για σήμερα κατα κάποιο τρόπο δεν υπάρχει αύριο, μέχρι δηλαδή να έρθει ένα αύριο.

Δημήτρης  Κιούκιας

"Η θεωρία των πάντων"

"Άκρη δεν έχει ο ουρανός", για το νέο κύμα, κι ο κόσμος που κατοικούμε έτσι ήταν από πάντα, είπε ο Ηράκλειτος, για να έρθει όμως σε άλλα αποσπάσματά του να μιλήσει για "θείους νόμους". Κάπου εκεί έφτασε κι ο σύγχρονος κοσμολόγος Στήβεν Χώκινγκ, περνώντας μέσα από μαύρες τρύπες που καταπίνανε τ' αστέρια, ένα σύμπαν που διαστέλλεται και συστέλλεται κι έναν άνθρωπο, "επαρχιώτη" κάτοικο ενός συνηθισμένου πλανήτη, που όμως μπορεί να θριαμβεύσει με τη λογική του και να τα καταλάβει όλα, συστέλλοντάς τα σε μια απλή εξίσωση.
Υπερνικώντας μάλιστα σαν Κυνέγειρος τις κινητικές δυσκολίες που απέκτησε, αφαιρώντας συλληπτικά όργανα, χέρια και πόδια και γλώσσα, αφήνοντας μόνο νού και αισθήσεις να δοκιμάσουν το αδύνατο-κατα τη γνώμη του Κάντ.
"Ο κόσμος ξημερώνει, ο κόσμος ξημερώνει" και μια ταινία που άξιζε να δούμε.

Δημήτρης Κιούκιας